Οι γυναίκες γεννιούνται έχοντας στις ωοθήκες τους όλα τα ωάρια που πρόκειται να ωριμάσουν και να απελευθερωθούν στη διάρκεια της ζωής τους, σε αντίθεση με τους άντρες που μπορούν να παράγουν σπερματοζωάρια κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους. Αναφορικά με τα ωάρια, μέχρι τώρα πιστεύαμε πως αυτά γερνούν μαζί με τις γυναίκες και πως κάπου ανάμεσα στα 35 και 45 χρόνια, χάνουν την ικανότητά τους να γονιμοποιηθούν.
Και αφού τα γνωρίζαμε όλα αυτά, πρόσφατη μελέτη έρχεται να τα διαψεύσει και μάλιστα υπάρχουν πλέον στοιχεία και τρόποι για τη βελτίωση της γονιμότητας μετά τα σαράντα.
Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες και η κακή ποιότητα ωαρίων δεν αποτελούν πλέον μια προαποφασισμένη διάγνωση για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν. Αυτό που ξέρουμε σήμερα είναι πως μπορούμε να κάνουμε πολλά για τη βελτίωση της λειτουργίας των ορμονών και των ωοθηκών και έτσι μια γυναίκα να μπορεί να παράγει υγιή ωάρια, ακόμη και μετά την ηλικία των σαράντα.
Βελτίωση της γονιμότητας μετά τα σαράντα: Είναι εφικτή;
Μπορεί οι γυναίκες να γεννιούνται έχοντας στις ωοθήκες τους σε ανώριμη μορφή όλα τα μελλοντικά τους ωάρια, για να αναπτυχθούν όμως αυτά και να ωριμάσουν, χρειάζονται πολλά θρεπτικά συστατικά και ενέργεια καθώς και ισορροπία στις ορμόνες και τα επίπεδα του σακχάρου. Τα ωάρια, είναι ίσως από τα πιο ευαίσθητα κύτταρα στο σώμα γι’ αυτό και το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονται είναι εξαιρετικής σημασίας.
Για την ακρίβεια, ένα μεγάλο ποσοστό από την πτώση της ποιότητας των ωαρίων που μέχρι τώρα οι επιστήμονες απέδιδαν στην ηλικία, γνωρίζουμε σήμερα πως προκαλείται από τον τρόπο που λειτουργούν τα κύτταρα σε σχέση με τον οργανισμό στον οποίο βρίσκονται, χωρίς να υπάρχει κάποια εγγενής «προδιάθεση» για τη φθορά τους.
Μάλιστα, προσφέροντας τα σωστά θρεπτικά στις ωοθήκες και τα ωάρια, ισορροπώντας τις ορμόνες και μειώνοντας το στρες και τη φλεγμονή, μπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα των ωαρίων. Και καθώς κάθε ωάριο χρειάζεται περίπου 3 μήνες για να ωριμάσει, τα περισσότερα από τα «εργαλεία» που διαθέτουμε για τη βελτίωσή τους θα πρέπει να εφαρμοστούν για τουλάχιστον 3 με 4 μήνες προκειμένου να υπάρξει διαφορά.
Τα «εργαλεία» σας για να επιτύχετε βελτίωση της ποιότητας των ωαρίων και βελτίωση της γονιμότητας μετά τα σαράντα
Προγεννητικές βιταμίνες
Εάν επιθυμείτε να μείνετε έγκυος, άμεσα ή στα επόμενα χρόνια, θα πρέπει να αρχίσετε να παίρνετε προγεννητικές βιταμίνες. Προτιμήστε βιταμίνες με μεγάλη βιοδιαθεσιμότητα, ειδικά σχεδιασμένες για γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας, αφού αυτό είναι που θα σας προσφέρει πραγματικό όφελος.
Τα συστατικά που περιέχουν βελτιώνουν τη λειτουργία των ωοθηκών και την ποιότητα των ωαρίων. Ιδανικά και ο σύντροφός σας, ειδικά εάν είναι άνω των 35 ετών, θα πρέπει να παίρνει και εκείνος εξειδικευμένες πολυβιταμίνες, ειδικά σχεδιασμένες για άντρες, που συμβάλουν στη βελτίωση της γονιμότητάς του και την καλή υγεία των σπερματοζωαρίων.
COQ10
Το CoQ10 είναι ένα αντιοξειδωτικό συνένζυμο που βελτιώνει βιοχημικές αντιδράσεις στο εσωτερικό των κυττάρων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ομαλή τους λειτουργία. Όλα τα κύτταρα του οργανισμού μας διαθέτουν ένα συστατικό, το ATP, ένα απλό μόριο που παράγεται στο σώμα μας και που ενεργοποιεί τις χημικές αντιδράσεις τους.
Τα ωάρια των μεγαλύτερων σε ηλικία γυναικών έχουν χαμηλότερα αποθέματα ATP επειδή τα κύτταρα δεν μπορούν να το παράξουν ικανοποιητικά κι αυτό πιστεύεται πως είναι η αιτία για την ακανόνιστη οργάνωση των χρωμοσωμάτων κατά την κυτταρική διαίρεση που οδηγεί σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες στα έμβρυα. Το CoQ10 βελτιώνει τη λειτουργία του κυτταρικού μεταβολισμού, έτσι ώστε να υπάρχει περισσότερο ATP διαθέσιμο στα ωάρια, βελτιώνοντας και την ποιότητά τους. Για αντίστοιχους λόγους μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος στους άντρες.
Έχουν γίνει εκτενείς μελέτες για πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χορήγηση CoQ10 και έχει αποδειχτεί πως είναι ελάχιστης σοβαρότητας. Κάποιοι άνθρωποι βιώνουν ήπιες πεπτικές ενοχλήσεις, αλλά αυτό είναι ένα κοινό σύμπτωμα σε πολλά συμπληρώματα. Αντίθετα, μια πιθανώς ωφέλιμη δράση του CoQ10 είναι πως μπορεί να βελτιώσει τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Εάν έχετε διαβήτη, συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με το CoQ10. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ασθενείς μπόρεσαν να μειώσουν τη δόση των αντιδιαβητικών φαρμάκων αφού είχαν λάβει CoQ10 για αρκετούς μήνες.
DHA και ωμέγα 3 λιπαρά οξέα
Είναι γνωστό πως τα ω3 λιπαρά οξέα βελτιώνουν τη γονιμότητα στους άντρες. Μελέτη όμως του 2012 σε ποντίκια κατέληξε πως μια διατροφή πλούσια σε ωμέγα 3 λιπαρά οξέα θα μπορούσε να επιμηκύνει το χρόνο γονιμότητας της γυναίκας και να είναι ευεργετική σε γυναίκες που επιθυμούν να γίνουν μητέρες σε μεγαλύτερη ηλικία. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Anging Cell, βρήκε επίσης πως μια βραχυχρόνια θεραπεία με ωμέγα 3 θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα των ωαρίων.
Άλλη μελέτη, του 2015, που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, εξέτασε τη σχέση ανάμεσα σε δύο μορφές λιπαρών οξέων,τα EPA και τα DHA ω3, και τα επίπεδα της ωχρινοτρόπου ορμόνης (FSH). Καθώς οι γυναίκες πλησιάζουν στην εμμηνόπαυση, τα επίπεδα της FSH αυξάνονται. Στη μελέτη αυτή οι ερευνητές βρήκαν πως, γυναίκες με φυσιολογικό βάρος που έλαβαν 4 γρ. EPA/DHA, είχαν ελάττωση στα επίπεδα της FSH.
Οι ερευνητές σημείωσαν πως αυτή η σχέση ανάμεσα στα ω3 και την ορμόνη FSH ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, ειδικά καθώς βοήθησε να στηριχτεί η υπόθεση πως η υψηλότερη πρόσληψη ω3 θα μπορούσε να παρατείνει τα αναπαραγωγικά χρόνια της γυναίκας.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Fertilovit F ENDO – Ένας πολύτιμος θησαυρός βιταμινών και Ωμέγα – 3 Λιπαρών Οξέων για βελτίωση της ποιότητας των ωαρίων σε μοριακό επίπεδο.
Αντιφλεγμονώδης διατροφή
Μιλώντας για την παράταση της γονιμότητας στις γυναίκες μετά τα σαράντα, αυτό που τονίζουν πάντα οι ερευνητές είναι η αξία μιας διατροφής πλούσιας σε αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές τροφές που καταπολεμούν το οξειδωτικό στρες. Το οξειδωτικό στρες είναι, για παράδειγμα, ο λόγος που ένα κομμένο μήλο, μαυρίζει όταν εκτίθεται στο οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε κυτταρικό επίπεδο στον οργανισμό μας εάν δεν έχουμε αρκετά αντιοξειδωτικά για να το αντισταθμίσουμε, ενώ τα ωάρια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε αυτή την κατάσταση. Η ατμοσφαιρική μόλυνση, η κακής ποιότητας διατροφή και το συναισθηματικό στρες, μπορούν όλα τους να επιδεινώσουν το οξειδωτικό στρες στον οργανισμό. Ωστόσο, μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά μπορεί να το αντισταθμίσει. Τα μη αμυλούχα φρούτα και λαχανικά (ιδιαίτερα εκείνα με το έντονο χρώμα), τα φρέσκα ζωικά προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας καθώς και τα ψάρια καθώς και πολλοί καρποί και σπόροι είναι καλές πηγές τους. Αντίθετα, τα επεξεργασμένα άλευρα, η ζάχαρη και τα μη φυτικής προέλευσης λιπαρά θεωρούνται προ-φλεγμονώδεις τροφές και συστήνεται να αποφεύγονται. Σε αυτές περιλαμβάνονται το λευκό ψωμί και γλυκά, τα σφολιατοειδή, τα έτοιμα σνακ, τα τηγανητά και τα τρόφιμα με επεξεργασμένα και υδρογονωμένα λιπαρά καθώς και το «junk food».
Ισορροπημένο σάκχαρο αίματος
Η ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα είναι εξίσου σημαντικός διατροφικός παράγοντας που επηρεάζει την εξισορρόπηση των ορμονών και την ποιότητα των ωαρίων, καθώς τόσο το υψηλό όσο και το χαμηλό σάκχαρο αίματος, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία των ωοθηκών και την ωρίμανση των ωαρίων.
Αποφεύγετε τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως επεξεργασμένα σάκχαρα, δημητριακά και άλευρα. Δεν χρειάζεται να αφαιρέσετε τους υδατάνθρακες και τα σάκχαρα από τη διατροφή σας, προσπαθήστε όμως να τα προσλαμβάνετε στην πλήρη μορφή τους, όπως για παράδειγμα από προϊόντα παρασκευασμένα από αλεύρι ολικής άλεσης, λαχανικά και όσπρια. Η κατανάλωση ισορροπημένων γευμάτων με άφθονη πρωτεΐνη επίσης ρυθμίζει το επίπεδο του σακχάρου. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει να τρώτε σε κάθε γεύμα ζωική πρωτεΐνη, αφού υπάρχουν επίσης φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας. Επίσης, μην παραλείπετε γεύματα καθώς αυτό μπορεί να μειώσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Εάν το πρόγραμμά σας είναι άστατο και βρίσκεστε πολλές ώρες έξω από το σπίτι, έχετε μαζί σας υγιεινά σνακ.
Αποφύγετε τις τοξίνες
Δυστυχώς, ο σημερινός τρόπος ζωής μας γεμίζει με τοξίνες που επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα: BPA, φθαλάτες και παρασιτοκτόνα αποτελούν όλα τοξίνες που διαταράσσουν την ορμονική ισορροπία στο σώμα μας. Όποτε είναι εφικτό επιλέγετε βιολογικής προέλευσης τρόφιμα, αποφεύγετε τα πλαστικά δοχεία, τις τροφές σε κονσέρβα, τα προϊόντα καθαρισμού και τα καλλυντικά που είναι γεμάτα με χημικά, καταργήστε τα αρώματα ή άλλα προϊόντα με τεχνητά αρώματα και προτιμήστε βιολογικά αιθέρια έλαια.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Τι να αποφεύγω στη διατροφή μου όταν προετοιμάζομαι για εξωσωματική γονιμοποίηση;
Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Κίνδυνος υπογονιμότητας: 7 τρόποι για να τον μειώσετε