Η κατάθλιψη συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο σοβαρές νόσους με παγκόσμια επικράτηση 3% -8%. Σε μια μεγάλη έρευνα του 2016 από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ, ο επιπολασμός των μεγάλων καταθλιπτικών επεισοδίων ήταν υψηλότερος στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες (8,5% έναντι 4,5%) και υψηλότερος στους Καυκάσιους και τους ενήλικες μεταξύ 18 και 25 ετών. Εξαιτίας της σοβαρότητας της ασθένειας, διαφορετικοί φορείς προσπαθούν να συγκεντρώσουν περισσότερα στοιχεία για τη νόσο και να διακρίνουν εγκαίρως πιθανές πληθυσμιακές ομάδες που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν.
Οι γυναίκες που πάσχουν Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) είναι μία από αυτές τις ομάδες (1). Αν και συνήθως αναπτύσσουν γυναικολογικές ή δερματολογικές διαταραχές, και έχουν καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν με την ηλικία, την παχυσαρκία και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θεωρείται πλέον ότι έχουν και αυξημένο επιπολασμό των καταθλιπτικών συμπτωμάτων (28% -46%). Δυστυχώς, μεγάλο ποσοστό ιατρών, τόσο γυναικολόγων όσο και ειδικών αναπαραγωγής, δεν γνωρίζουν αυτά τα δεδομένα, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια μεταξύ των ασθενών σχετικά με την εμπειρία διάγνωσης και την παροχή συμβουλών.
Σύμφωνα με την πρόσφατη δήλωση της Androgen Excess and Polycystic Ovary Syndrome Society (AE-PCOS) σχετικά με την κατάθλιψη, το άγχος, τις διατροφικές διαταραχές και την ποιότητα ζωής των γυναικών με PCOS, όλες οι γυναίκες που πάσχουν από Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) πρέπει να εξετάζονται για συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους κατά τη στιγμή της αρχικής διάγνωσης. Εάν η αξιολόγηση είναι θετική, συνιστάται περαιτέρω διερεύνηση και η θεραπεία πρέπει να παρέχεται από ειδικευμένο ιατρό (2).
Γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος κατάθλιψης σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών PCOS;
Στο γενικό πληθυσμό, η παχυσαρκία και ο διαβήτης έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Είναι καλά αποδεδειγμένο ότι αυτοί οι παράγοντες κινδύνου αυξάνονται επίσης στο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών PCOS. (2) Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε για την καλύτερη κατανόηση της συσχέτισης μεταξύ της κατάθλιψης και άλλων πιθανών παραγόντων κινδύνου έδειξε ότι οι γυναίκες με PCOS και καταθλιπτικά συμπτώματα είχαν υψηλότερα ποσοστά υπερτρίχωσης, δείκτη μάζας σώματος και αντίστασης στην ινσουλίνη (IR, μετρούμενη με HOMA-IR). Ωστόσο, με περαιτέρω ανάλυση φάνηκε πως το φαινόμενο δεν εξηγείται εξ ολοκλήρου από τους παράγοντες αυτούς. Δεδομένου του ότι οι γυναίκες που πάσχουν από Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών PCOS ενδέχεται να έχουν πολλές συννοσηρότητες, ο προσδιορισμός των παραγόντων κινδύνου σε αυτόν τον πληθυσμό θα επιτρέψει την έγκαιρη εφαρμογή των κατάλληλων θεραπευτικών στρατηγικών για την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση τους.
Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να εξετάσουν την επίδραση των θεραπειών για αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερανδρογοναιμία τόσο στα συμπτώματα κατάθλιψης όσο και στο άγχος καθώς τείνουν να συνυπάρχουν. (3) Αν και δεν είναι γνωστό το βέλτιστο χρονικό διάστημα για την επανεκτίμηση της κατάστασης, αναγνωρισμένοι παράγοντες κινδύνου όπως το οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης, ο διαβήτης και συγκεκριμένα συμβάντα της ζωής, όπως η περίοδος μετά τον τοκετό, θα πρέπει να αποτελέσουν αίτιο για πιο άμεση αξιολόγιση. Οι αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής παραμένουν τα 2 πολύ ισχυρά όπλα στην καταπολέμηση του PCOS.
- Cooney, L.G., Lee, I., Sammel, M.D., and Dokras, A. High prevalence of moderate and severe depressive and anxiety symptoms in polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod. 2017; 32: 1075–1091
- Dokras, A., Stener-Victorin, E., Yildiz, B., Li, R., Ottey, S., Shah, D. et al. Androgen Excess and-PCOS Society position statement on depression, anxiety, quality of life and eating disorders in polycystic ovary syndrome. Fertil Steril. 2018; 109: 888–899
- Greenwood, E.A., Pasch, L.A., Cedars, M.I., Legro, R.S., Eisenberg, E., and Huddleston, H.G. Insulin resistance is associated with depression risk in polycystic ovary syndrome. Fertil Steril. 2018; 110: 27–34