Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου. Στόχος της είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η εκπαίδευση γύρω από τις ψυχικές ασθένειες σε όλο τον κόσμο, καθώς και η κινητοποίηση των προσπαθειών για τη στήριξη της ψυχικής υγείας η οποία επηρεάζεται από κοινωνικούς, ψυχολογικούς και βιολογικούς παράγοντες. Ας επικεντρωθούμε όμως τώρα στην εγκυμοσύνη και τη λοχεία και πώς αυτά επηρεάζουν τη ψυχική υγεία.
Ψυχική υγεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της λοχείας
Μια εγκυμονούσα είναι σημαντικό να φροντίζει τη ψυχική της υγεία και ευεξία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της αλλά και μετά από αυτή, όσο φροντίζει και τη σωματική. Αν είναι ψυχικά υγιής, θα είναι και σε καλύτερη θέση να διαχειριστεί όλες τις αλλαγές που συνεπάγεται η δημιουργία μιας νέας ζωής η οποία ξεκινάει από την ίδια. Η προετοιμασία για τον ερχομό ενός μωρού είναι μια συναρπαστική περίοδος αλλά και πρόκληση. Αξίζει δε να αναφερθεί, πως πολλές γυναίκες έχουν περιγράψει αυτή τη φάση της ζωής τους ακόμα και ως την χειρότερη περίοδο της ζωής τους. Σαφέστατα, η κάθε μέλλουσα μαμά δεν πρέπει να εκπλαγεί αν βιώσει κάποια συναισθηματική αλλαγή αυτή την περίοδο. Είναι απολύτως φυσιολογικό να έχει κάποιες ανησυχίες και φόβους για τα νέα δεδομένα.
Πολλές γυναίκες αισθάνονται αρκετά αγχωμένες αυτή την περίοδο, ιδίως όταν γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια μεγάλη αλλαγή για την οποία δεν μπορούν να προετοιμαστούν πλήρως ή να την ελέγξουν. Επιπλέον, η ίδια η εγκυμοσύνη μπορεί να είναι από μόνη της αγχωτική. Εκτός από την αντιμετώπιση των ορμονικών και σωματικών αλλαγών, μπορεί να προκληθεί άγχος για πράγματα όπως οι προγεννητικές εξετάσεις, ιδιαίτερα αν μια γυναίκα είχε άσχημη εμπειρία στο παρελθόν, όπως μια αποβολή. Για όλους αυτούς τους λόγους λοιπόν, η εγκυμοσύνη μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης μιας δύσκολης ψυχικής κατάστασης.
Διαβάστε ακόμα: «Η ορμόνη του έρωτα» | 13 τρόποι για να ενισχυθεί η οξυτοκίνη με φυσικό τρόπο
Προβλήματα με τη ψυχική υγεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Τόσο οι γυναίκες (όσο και οι άνδρες και πρέπει να το τονίσουμε αυτό) μπορούν να αντιμετωπίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (η «προγεννητική» περίοδος), καθώς και μετά τη γέννα (η «μεταγεννητική» περίοδος).
Για ορισμένους ανθρώπους, η εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως:
- Κατάθλιψη
- Άγχος
- Διπολική διαταραχή (λιγότερο συχνή)
Έως 1 στις 10 γυναίκες και 1 στους 20 άνδρες εμφανίζουν προγεννητική κατάθλιψη. Το προγεννητικό άγχος είναι επίσης συχνό και πολλοί άνθρωποι βιώνουν άγχος και κατάθλιψη ταυτόχρονα.
Ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- Υπάρχον ιστορικό με προβλήματα με την ψυχική σας υγεία
- Αίσθημα έλλειψης υποστήριξης
- Παράλληλες δυσκολίες με άλλα θέματα, όπως στη σχέση με τον ερωτικό σύντροφο
- Προηγούμενη ή τρέχουσα κακοποίηση οποιουδήποτε είδους
- Προβλήματα με τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ
Διαβάστε ακόμα: Παγκόσμια Ημέρα Χορτοφαγίας | Τα οφέλη της χορτοφαγικής διατροφής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και τι πρέπει να προσέξετε
Πότε κρίνεται απαραίτητη η βοήθεια
Δεν είναι απλά μια σύσταση αλλά πολλές φορές είναι επιτακτική η ανάγκη για τις μέλλουσες μητέρες και τους συντρόφους τους να παρακολουθούν στενά τη ψυχική τους υγεία και ευεξία. Θα πρέπει λοιπόν να δώσουν την πρέπουσα προσοχή σε σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν ότι ίσως να χρειάζονται βοήθεια.
Είναι καιρός λοιπόν να ζητήσουν τη συμβουλή ενός επαγγελματία υγείας εάν:
- Αισθάνονται σταθερά άσχημα (π.χ. λύπη ή ανησυχία) για περισσότερο από δύο εβδομάδες
- Οι αρνητικές σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα αρχίζουν να επηρεάζουν την ικανότητά τους να λειτουργούν παραγωγικά
- Παρουσιάζουν σημάδια κατάθλιψης, όπως απώλεια ενδιαφέροντος ή αίσθημα απελπισίας ή ανικανότητας
- Αισθάνονται άγχος ή ανησυχία τις περισσότερες φορές ή όλη την ώρα
- Αρχίζουν να έχουν κρίσεις πανικού ή αναπτύσσουν ιδεοληπτικές ή ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές
Βοήθεια και υποστήριξη
Εάν οι εγκυμονούσες ανησυχούν για τη ψυχική τους υγεία και ευεξία, καλό είναι να:
- Μιλήσουν στον σύντροφό τους ή σε κάποιον άλλο που εμπιστεύονται
- Ζητήσουν τη συμβουλή του γενικού τους ιατρού ή της μαίας τους
Συμβουλές για τη διαχείριση της ψυχικής υγείας
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να κάνουν για να βοηθήσουν στη διαχείριση της ψυχικής τους υγείας και ευεξίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όπως:
- Να μην περιμένουν πάρα πολλά από τον εαυτό τους – να είναι ρεαλιστικές οι προσδοκίες τους και να ξεκουράζονται όταν χρειάζεται
- Να προσπαθούν να μην κάνουν μεγάλες αλλαγές αυτή την περίοδο, όπως μετακόμιση ή αλλαγή εργασίας, εκτός αν είναι απαραίτητο
- Να διατηρούν κάποιου είδους σωματική δραστηριότητα
- Να περνούν χρόνο με ανθρώπους που τις κάνουν να αισθάνονται χαλαρές και καλά με τον εαυτό τους
- Να αποφεύγουν τη χρήση αλκοόλ για να αντιμετωπίσουν το άγχος
- Να έχουν επαφές με άλλες μέλλουσες μητέρες, ώστε να μπορούν να στηρίζουν η μια την άλλη
- Να αποδεχθούν τη βοήθεια αν τους προσφερθεί και να τη ζητήσουν αν τη χρειάζονται
- Να τρώνε τακτικά, υγιεινά γεύματα
- Να επενδύσουν σε συμπληρώματα προκειμένου να ενισχύσουν τον οργανισμό τους.
Το FERTILOVIT® For2 PLUS DHA αποτελεί μια ισορροπημένη φόρμουλα που σέβεται τη φυσική λειτουργία του γυναικείου οργανισμού στην περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας, παρέχοντας ανώτατης ποιότητας, καθαρότητας και βιοδιαθεσιμότητας θρεπτικά συστατικά βιταμίνες, πολύτιμα μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Δείτε περισσότερα εδώ.
Διαβάστε ακόμα: Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας | 7 μύθοι σχετικά με την υπογονιμότητα που έχουν καταρριφθεί αλλά (δυστυχώς) ακόμα αναπαράγονται
Ψυχική υγεία μετά τον τοκετό
Οι πρώτες ημέρες με το μωρό εκτός από όμορφες και συναρπαστικές μπορεί να είναι και εξαντλητικές. Τα γνωστά και ως «baby blues», η κακή διάθεση μετά τον ερχομό ενός παιδιού, συνήθως ξεκινούν την εβδομάδα μετά τη γέννα και διαρκούν αρκετές ημέρες. Αυτό είναι ένα συχνό φαινόμενο και τα συμπτώματα με τα οποία μπορεί να έρθει αντιμέτωπη η νέα μαμά είναι τα εξής:
- Να αισθάνεται συναισθηματική και παράλογη
- Να ξεσπά σε δάκρυα χωρίς προφανή λόγο
- Να αισθάνεται ευερεθιστότητα ή ευαισθησία
- Να αισθάνεται κατάθλιψη ή άγχος
Όλα αυτά είναι φυσιολογικά συναισθήματα που προκαλούνται από τις ορμονικές αλλαγές καθώς το σώμα της συνηθίζει να μην είναι πια σε ενδιαφέρουσα. Δεν χρειάζεται καμία θεραπεία για τα «baby blues», αλλά μπορεί να είναι χρήσιμο να μιλήσει σε κάποιον για το πώς αισθάνεται.
Επιλόχειος κατάθλιψη
Η αίσθηση μελαγχολίας μετά τη γέννα (ή αλλιώς «baby blues») δεν είναι το ίδιο με την επιλόχειο κατάθλιψη. Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα συνεχές αισθήματα θλίψης, απελπισίας, ενοχής ή αυτοκατηγορίας που διαρκεί για εβδομάδες ή μήνες μετά την γέννα. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν από ήπια έως σοβαρά και είναι πιθανό να επηρεάσουν τις γυναίκες με διαφορετικούς τρόπους. Ορισμένες μπορεί να δυσκολεύονται να φροντίσουν τον εαυτό τους και το μωρό τους εάν έχουν σοβαρή κατάθλιψη. Η κατάθλιψη είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας. Δεν είναι σημάδι αδυναμίας, κάτι που θα περάσει από μόνο του ή κάτι από το οποίο θα πρέπει απλώς να «ξεφύγει». Τα καλά νέα είναι ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη σωστή φροντίδα και υποστήριξη και οι περισσότερες γυναίκες αναρρώνουν πλήρως. Ωστόσο, κάθε νέα μαμά θα πρέπει να μιλήσει με τη μαία και το γιατρό της αν δει ότι συμπτώματα που προαναφέραμε διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες.
Ένεκα της ημέρας, είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε πως ο καθένας μπορεί να βιώνει μια κατάσταση ψυχικής υγείας και σε καμία περίπτωση δεν είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να ντρέπεται.