Ο μητρικός θηλασμός σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποτελεί ένα είδος τροπαίου που χωρίζει τις νέες μητέρες σε πετυχημένες και μη, επειδή θηλάζουν ή όχι. Ο μητρικός θηλασμός είναι μία αγκαλιά. Μια μεγάλη αγκαλιά που χωράει ανεξαιρέτως κάθε νέα μητέρα.
Προτού όμως πούμε περισσότερα για αυτό, ας μοιραστώ μαζί σας μία είδηση που πραγματικά με συγκλόνισε:
«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι μελέτες για τα βρεφικά γάλατα σε σκόνη στερούνται ανεξαρτησίας ή διαφάνειας και τα δημοσιευμένα αποτελέσματα είναι προκατειλημμένα από την επιλεκτική αναφορά πληροφοριών.»
British Medical Journal – 14 Οκτωβρίου 2021: Conduct and reporting of formula milk trials: systematic review
Επίσης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σχετικά με το μητρικό θηλασμό:
- 3 στα 5 νεογέννητα δεν θηλάζουν την 1η ώρα της ζωής τους
- Πάνω από 820.000 παιδιά θα μπορούσαν να σωθούν ετησίως εάν όλα τα παιδιά 0-23 μηνών θηλάζονταν βέλτιστα.
- Μόνο το 41% των βρεφών κάτω των 6 μηνών θηλάζουν αποκλειστικά
Ίσως δεν υπάρχει πιο κατάλληλη χρονικά στιγμή, εφόσον μάλιστα διανύουμε και την εβδομάδα μητρικού θηλασμού, να επανεξετάσουμε όχι το γιατί το μητρικό γάλα και ο μητρικός θηλασμός είναι πραγματικά ότι πιο πολύτιμο για το μωρό και για τη μαμά, αλλά το τι πρέπει να κάνουμε για να ενημερώσουμε να εμπνεύσουμε, να ενθαρρύνουμε και να βοηθήσουμε ακόμα περισσότερες νέες μητέρες να θηλάσουν.
Και προσωπικά πιστεύω, για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να απενοχοποιήσουμε το μητρικό θηλασμό και να πάψουμε να τον βλέπουμε σαν κάτι που αν μία γυναίκα δεν μπόρεσε ή δεν ήθελε θα πρέπει να στιγματιστεί για αυτό. Μέσα σε ένα «δεν μπορώ» και ένα «δε θέλω» μπορεί να κρύβονται καταστάσεις και συναισθήματα που δε χωράει ο νους μας.
Σε ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας υπάρχουν αρκετοί ιατρικοί λόγοι που μία γυναίκα μπορεί ( ναι μπορεί) να μην μπορεί να θηλάσει, μεταξύ άλλων (σε τυχαία σειρά):
- Ανεπαρκής αδενικός ιστός (υποπλαστικοί μαστοί)
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
- Υποθυρεοειδισμός
- Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση μαστού, όπως μαστεκτομή ή χειρουργική επέμβαση μείωσης του μαστού
- Προηγούμενη ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του μαστού
- Βρεφική γαλακτοζαιμία
- Ενεργή φυματίωση
- Λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων ή άλλων μακροχρόνιων συνταγογραφούμενων φαρμάκων με αντένδειξη το θηλασμό.
Επίσης, επιπλέον σημαντικοί λόγοι που «βάζουν τρικλοποδιά» στον μητρικό θηλασμό και για κάθε έναν από αυτούς πραγματικά μπορεί να γραφτεί ολόκληρο ξεχωριστό κεφάλαιο είναι (ξανά σε τυχαία σειρά – βασική ΠΗΓΗ):
- Έλλειψη ουσιαστικής γνώσης και σωστής ενημέρωσης για το μητρικό θηλασμό.
- Εσφαλμένη αντίληψη ότι το μητρικό και το βρεφικό γάλα σε σκόνη είναι ισοδύναμα, εξαιτίας της μεγάλης προβολής και διαφήμισης του 2ου.
- Ο θηλασμός δεν είναι ο κοινωνικός κανόνας σε πολλές κοινότητες.
- Κακή οικογενειακή και κοινωνική υποστήριξη.
- Αμηχανία για το θηλασμό σε δημόσιους χώρους.
- Επιστροφή στην εργασία και πρόσβαση σε υποστηρικτική βρεφική φροντίδα.
- Πολιτικές και πρακτικές ορισμένων υπηρεσιών υγείας και παρόχων υγειονομικής περίθαλψης.
Από τα παραπάνω αντιλαμβάνεστε πως υπάρχουν αρκετές παράμετροι που μπορεί να οδηγήσουν στην αποτυχία του θηλασμού. Κάτι ιδιαίτερα δυσάρεστο εφόσον ο μη θηλασμός εμπεριέχει πολλαπλούς κινδύνους τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό. Ας δούμε τους πιο σημαντικούς.
Ποιο είναι το ρίσκο για τα βρέφη που δε θηλάζουν και τις μητέρες
Για τα βρέφη, ο μη θηλασμός σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα λοιμώδους νοσηρότητας, συμπεριλαμβανομένης της μέσης ωτίτιδας, της γαστρεντερίτιδας και της πνευμονίας, καθώς και με αυξημένους κινδύνους παιδικής παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2, λευχαιμία και σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS). Για τις μητέρες, η αποτυχία θηλασμού σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα προεμμηνοπαυσιακού καρκίνου του μαστού, καρκίνου των ωοθηκών, διατήρηση του επιπλέον βάρους κύησης, διαβήτη τύπου 2, εμφράγματος του μυοκαρδίου και μεταβολικού συνδρόμου. (The Risks of Not Breastfeeding for Mothers and Infants – Review)
Οι προκλήσεις και το στοίχημα για ένα καλύτερο μέλλον που ο μητρικός θηλασμός θα έχει τη θέση και την αποδοχή που του αξίζει.
Από τα παραπάνω προκύπτει πως είναι πάρα πολύ σημαντικό να βοηθήσουμε κάθε νέα μητέρα να θηλάσει τουλάχιστον για τους πρώτους 6 μήνες. Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσο και η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία και άλλοι διεθνείς φορείς, προτείνουν οι μητέρες σε όλο τον κόσμο να θηλάζουν αποκλειστικά τα βρέφη για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους. Αυτό σημαίνει καμία άλλη τροφή ή ρόφημα εκτός από το μητρικό γάλα για το πρώτο εξάμηνο της ζωής του μωρού. Συνιστούν επίσης να συνεχιστεί ο θηλασμός για τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο, με την προσθήκη επιπλέον τροφών από τους έξι μήνες.
Το στοίχημα λοιπόν είναι να το κάνουμε σωστά, η βοήθεια να είναι εξατομικευμένη σύμφωνα με τα δεδομένα και τις ανάγκες τις κάθε μητέρας.
Και να «το πιάσουμε» από όλες τις πλευρές. Για παράδειγμα σε ένα πρόσφατο zoom meeting με την διεθνή επιστημονική ομάδα των Fertilovit για το νέο μας προϊόν Fertilovit For2 plus DHA για την εγκυμοσύνη, το μητρικό θηλασμό και τις σχετικές με αυτά προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, η παράμετρος που φαίνεται να απασχολεί πολλές νέες μητέρες που θηλάζουν είναι η κούραση.
Η κούραση, που ιδιαίτερα στην COVID-19 εποχή, επειδή έχει και πολλαπλές ψυχικές και διανοητικές προεκτάσεις ( ας μην αναφέρω δε το συνδυασμό κούρασης ΚΑΙ στρες…), μπορεί από μόνη της να αποτελέσει σημαντική παράμετρο αποτυχίας του μητρικού θηλασμού. Οπότε μεγάλο μέρος της διαδικτυακής μας συνομιλίας ήταν πως μπορούμε εμείς σαν εταιρεία να βοηθήσουμε σε αυτό. Μπορεί το Fertilovit For2 plus DHA να συμπληρώνει με τον καλύτερο και πλέον ασφαλές τρόπο την έγκυο, τη νέα μητέρα και το μωρό της, αλλά πέρα από αυτό εμείς προσπαθούμε να προάγουμε και τη σημασία της καλής διατροφής στη διάρκεια του θηλασμού, την ανάγκη διαρκούς επικαιροποιημένης ενημέρωσης σχετικά με το θηλασμό καθώς και της δημιουργίας εργαλείων που θα βοηθήσουν στην επιτυχία του.
Εν κατακλείδι…
Για μένα, ο θηλασμός σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποτελεί ένα είδος τροπαίου που χωρίζει τις νέες μητέρες σε πετυχημένες και μη, επειδή θηλάζουν ή όχι.
Και αν είναι κάτι που πρέπει να κάνουμε αυτή την εβδομάδα είναι να ανοίξουμε την αγκαλιά μας και να αγκαλιάσουμε κάθε νέα μητέρα, να την ενθαρρύνουμε, να την ενημερώσουμε (ακόμα πιο) σωστά, να ακούσουμε προσεχτικά αυτά που ΕΚΕΙΝΗ έχει να μας πει και να την βοηθήσουμε να θηλάσει εφόσον μπορεί και εφόσον θέλει.
Και αν δεν μπορεί, η δεν μπορέσει και αν τελικά, παρ’ όλ’ αυτά, δεν θέλει, να παραμείνει στην αγκαλιά μας, γιατί αυτό αξίζει σαν νέα μητέρα.
Χαρούλα Μπιλάλη BSC MMedSc
Μοριακή Βιολόγος με εξειδίκευση στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή και το Μικροβίωμα
Επιστημονική διευθύντρια Fertilovit Greece & Cyprus