Η ενδομητρίωση είναι μία σοβαρή γυναικολογική ασθένεια, και οι γυναίκες που πάσχουν μπορεί να εκδηλώσουν μία σειρά από επιπλοκές της υγείας τους, οι οποίες εξαρτώνται κυρίως από τη σοβαρότητα και την έκταση της πάθησής τους.
Η συνηθέστερη επιπλοκή είναι η υπογονιμότητα. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον μία στις τρεις γυναίκες με ενδομητρίωση δυσκολεύονται να μείνουν έγκυοι εξαιτίας της νόσου, ενώ υπολογίζεται πως ποσοστό έως και 50% των γυναικών με υπογονιμότητα πάσχουν από ενδομητρίωση.
Ενδομητρίωση και η διαδικασία της αναπαραγωγής
Προκειμένου να επιτευχθεί με επιτυχία μία εγκυμοσύνη πρέπει ένα ωοθυλάκιο μέσα στην ωοθήκη να ωριμάσει, να απελευθερώσει το ωάριο που περιέχει, και στη συνέχεια το ωάριο αυτό να αρχίσει να κινείται κατά μήκος της σάλπιγγας, όπου κάποια στιγμή θα το γονιμοποιήσει ένα σπερματοζωάριο. Το έμβρυο που θα σχηματιστεί μέσα στη σάλπιγγα, πρέπει στη συνέχεια να μετακινηθεί πίσω στην ενδομητρική κοιλότητα, όπου θα εμφυτευθεί στο ενδομήτριο (το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας) για να αναπτυχθεί περαιτέρω.
Η ενδομητρίωση μπορεί να διαταράξει αυτή τη διαδικασία με πολλούς τρόπους, άλλοι από τους οποίους είναι άμεσοι και άλλοι έμμεσοι. Άμεσοι τρόποι είναι, για παράδειγμα, η δημιουργία συμφύσεων (ίνες ουλώδους ιστού) στις σάλπιγγες που εμποδίζουν την ένωση ωαρίου-σπερματοζωαρίου ή η δημιουργία κύστης με αίμα μέσα στην ωοθήκη (λέγεται ενδομητρίωμα) που μερικές φορές είναι πολύ μεγάλη και επώδυνη. Αντίστοιχα, έμμεσοι τρόποι είναι η διαταραχή της ανατομίας της πυέλου, η δημιουργία συμφύσεων που «ενώνουν» τα όργανα της πυέλου μεταξύ τους και η πρόκληση φλεγμονής στις πυελικές δομές.
Γενικά, οι συμφύσεις στις θέσεις ανάπτυξης του ενδομητριωσικού ιστού μπορεί να αλλάξουν το σχήμα ή/και τη λειτουργία των ωοθηκών, των σαλπίγγων ή της μήτρας. Επιπλέον, ο ενδομητριωσικός ιστός μπορεί να αλλάξει τη χημική και ορμονική σύσταση του υγρού που περιβάλλει τα όργανα της κοιλιάς (περιτοναϊκό υγρό), με συνέπεια αλλαγές στον έμμηνο κύκλο ή παρεμπόδιση της εγκυμοσύνης.
Οι πιθανότητες να εκδηλώσει υπογονιμότητα μια γυναίκα με ενδομητρίωση εξαρτώνται από τη βαρύτητα της πάθησής της. Αυτή καθορίζεται με βάση τον αριθμό, τη θέση και το βάθος των εστιών του ενδομητριωσικού ιστού, όπως αποτυπώνονται κατά την λαπαροσκόπηση.
Οι περισσότερες γυναίκες με ήπια έως μέτρια ενδομητρίωση τελικά κατορθώνουν να μείνουν έγκυοι χωρίς θεραπεία, αν και μπορεί να χρειασθούν περισσότερες προσπάθειες απ’ ό,τι αν δεν υπήρχε ενδομητρίωση. Ωστόσο όσες έχουν μέτρια προς σοβαρή και σοβαρή ενδομητρίωση, δύσκολα θα μείνουν έγκυοι χωρίς θεραπεία.
Πολλές γυναίκες κατορθώνουν να συλλάβουν μετά από χειρουργική αφαίρεση του έκτοπου ενδομητριωσικού ιστού, ενώ αρκετές φορές η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι απαραίτητη για τεκνοποίηση.
Επειδή, όμως, η ενδομητρίωση μπορεί να επιδεινωθεί με το πέρασμα του χρόνου, συνιστάται οι γυναίκες που πάσχουν να μην καθυστερούν την απόκτηση μωρού.
Ενδομητρίωση και καρκίνος
Παρότι η ενδομητρίωση και ο καρκίνος είναι δύο ξεχωριστές ασθένειες, υπάρχουν ενδείξεις ότι η πρώτη μπορεί να αυξἠσει τις πιθανότητες εκδηλώσεως του δεύτερου αργότερα στη ζωή. Η παρατήρηση ότι η ενδομητρίωση μπορεί να είναι πρόδρομος του καρκίνου έχει ενισχυθεί με τη γνώση ότι μεταλλάξεις που υπάρχουν σε καρκίνους που σχετίζονται με ενδομητρίωση μπορούν να βρεθούν σε γειτονικές βλάβες ενδομητρίωσης.
Ο κίνδυνος αυτός αφορά πρωτίστως τον καρκίνο των ωοθηκών. Η συσχέτιση ανάμεσα στις δύο παθήσεις δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά οι επιστήμονες εικάζουν ότι πιθανώς οφείλεται στην υπογονιμότητα: είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η απόκτηση παιδιών παρέχει κάποια προστασία έναντι του καρκίνου των ωοθηκών και η ενδομητρίωση αποτελεί κύρια αιτία υπογονιμότητας.
Άλλοι καρκίνοι που ενδέχεται να είναι πιθανότεροι στις γυναίκες με ενδομητρίωση είναι το λέμφωμα και ο καρκίνος του μαστού, αν και τα ευρήματα των σχετικών ερευνών δεν είναι οριστικά.
Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί επισημαίνουν πως στο κομμάτι αυτό απαιτούνται περισσότερες μελἐτες για να έχουμε σαφή συμπεράσματα και πως η σωστή, “στενή” συνεργασία ιατρού και ασθενή είναι το παν.
Προσβολή ουροποιητικού και εντέρου
Ο ενδομητριωσικός ιστός συνήθως αναπτύσσεται γύρω από τη μήτρα, στις ωοθήκες, τις σάλπιγγες ή στο περιτόναιο, αλλά μερικές φορές επεκτείνεται στο έντερο, στο ουροποιητικό (κυρίως στην ουροδόχο κύστη) ή και σε άλλα μέρη του σώματος.
Αυτό συμβαίνει σπάνια: για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι το ουροποιητικό προσβάλλεται στο 1% των περιπτώσεων έκτοπης ενδομητρίωσης.
Ωστόσο όταν υπάρχουν εντοπίσεις στην ουροδόχο κύστη ή στο έντερο, η αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης είναι δύσκολη και η ασθενής μπορεί να χρειασθεί μεγάλη χειρουργική επέμβαση, έπειτα από την οποία μπορεί να χρειασθεί προσωρινά στομία (ουροστομία ή κολοστομία), δηλαδή διάνοιξη μιας οπής στο δέρμα της κοιλιάς για να συνδεθεί με μία σακούλα όπου για λίγο καιρό θα συλλέγονται τα ούρα ή τα κόπρανα.
Διαβάστε περισσότερα
Είναι πόνοι περιόδου ή ενδομητρίωσης;
Μαιευτικές επιπλοκές
Οι γυναίκες με ενδομητρίωση μπορεί επίσης να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μαιευτικών επιπλοκών. Μεγάλη ανάλυση (μετανάλυση) που δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Fertility and Sterility έδειξε ότι οι γυναίκες με ενδομητρίωση είχαν 37% περισσότερες πιθανότητες πρόωρου τοκετού, 25% μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής και τριπλάσιες πιθανότητες προδρομικού πλακούντα. Είχαν επίσης 27% περισσότερες πιθανότητες να γεννήσουν μικρόσωμο μωρό και 57% περισσότερες πιθανότητες να χρειασθούν καισαρική τομή, σε σύγκριση με τις υγιείς συνομήλικές τους. Τα ευρήματα αυτά βασίσθηκαν στην συνδυασμένη ανάλυση 24 προγενέστερων μελετών, στις οποίες είχαν συμμετάσχει συνολικά 1,9 εκατομμύρια γυναίκες.
Ενδομητρίωση – τι πρέπει να θυμάστε
Τα πιο κοινά συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι τα παρακάτω:
- Πόνος (συνήθως στην πύελο) που συνήθως εμφανίζεται λίγο πριν την περίοδο και μειώνεται μετά την περίοδο.
- Πόνος και έντονες κράμπες κατά τη σεξουαλική επαφή.
- Κράμπες ή πόνοι κατά τη διάρκεια της αφόδευσης ή της ούρησης.
- Προβλήματα γονιμότητας.
- Υπερβολική αιμορραγία – περιστασιακές βαριές περιόδους ή αιμορραγία μεταξύ των περιόδων.
Επειδή η ενδομητρίωση είναι μία σοβαρή γυναικολογική νόσος, που δυστυχώς τις περισσότερες φορἐς η διάγνωση της καθυστερεί πολύ, δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της. Εάν λοιπόν κάποια από τα συμπτώματα αυτά σας αφορούν, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε άμεσα στο γιατρό σας, ώστε να λάβετε την απαραίτητη φροντίδα.
Διαβάστε περισσότερα
Ενδομητρίωση: Αυτές είναι οι συμβουλές για τον τρόπο ζωής που πρέπει να γνωρίζετε