Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα της γυναίκας υφίσταται σημαντικές αλλαγές. Μία από αυτές είναι η αύξηση του όγκου του αίματος κατά 30-50%, ώστε να εξασφαλιστεί επαρκής μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στο έμβρυο.
Ο αυξημένος όγκος αίματος προϋποθέτει επαρκή επίπεδα σιδήρου, τα οποία είναι απαραίτητα για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης. Η αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη των κυττάρων του αίματος που μεταφέρει το οξυγόνο.
Δυστυχώς πολλές γυναίκες παρουσιάζουν έλλειψη σιδήρου, ιδίως κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της κυήσεως. Όταν όμως το σώμα χρειάζεται περισσότερο σίδηρο απ’ όσο διαθέτει, μπορεί να αναπτυχθεί αναιμία.
Η αναιμία είναι πολύ συνηθισμένη κατά την εγκυμοσύνη. Για την πρόληψη και την αντιμετώπισή της η γυναίκα πρέπει κατ’ αρχάς να προσέχει τη διατροφή της, ώστε να εξασφαλίζει επαρκή κατανάλωση και απορρόφηση σιδήρου από τα τρόφιμα.
Καλές πηγές σιδήρου που με ασφάλεια μπορούν να καταναλωθούν στην εγκυμοσύνη είναι το μοσχαρίσιο κρέας, το κοτόπουλο, το χταπόδι, ο τόνος και ο σολομός (τα δύο αυτά σε περιορισμένη ποσότητα), τα αυγά, οι φακές, τα ρεβίθια, οι αγκινάρες, οι πιπεριές, το σουσάμι, το σπανάκι, η βρώμη, τα πράσα, τα σκούρα φυλλώδη λαχανικά, οι ξηροί καρποί (ανάλατα κάσιους, αμύγδαλα, καρύδια) και τα ειδικά εμπλουτισμένα τρόφιμα (π.χ. ψωμί ολικής, δημητριακά χωρίς ζάχαρη).
Για να εξασφαλίσετε επαρκή απορρόφηση του σιδήρου από αυτά τα τρόφιμα ακολουθήστε τις εξής συμβουλές:
Να τρώτε επαρκείς ποσότητες.
Ο οργανισμός απορροφά το 20-30% του σιδήρου από τα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα και μόλις το 5% του σιδήρου από τα φυτικά τρόφιμα. Επομένως, πρέπει να τρώτε ολόκληρη μερίδα και όχι μια μπουκιά από τα προαναφερθέντα τρόφιμα για να φθάνετε στο επιθυμητό επίπεδο σιδήρου.
Προσέξτε το ασβέστιο.
Το ασβέστιο εμποδίζει την απορρόφηση του σιδήρου, επομένως αν τρώτε τις φακές, τη μπριζόλα ή το σπανάκι με τυρί, θα απορροφήσετε λιγότερο σίδηρο από το επιθυμητό. Επομένως, να αποφεύγετε τον συνδυασμό των τροφίμων με σίδηρο με τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο (κυρίως γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα ή σαρδέλες με τα κόκαλα). Για τον ίδιο λόγο, αν λαμβάνετε συμπληρώματα με σίδηρο, να τα λαμβάνετε με ένα ποτήρι νερό και όχι με γάλα.
Αυξήστε την κατανάλωση βιταμίνης C.
Η βιταμίνη αυτή διεγείρει την απορρόφηση του σιδήρου. Φροντίστε λοιπόν να καταναλώνετε τα πλούσια σε σίδηρο τρόφιμα μαζί με φρούτα και λαχανικά που περιέχουν πολλή βιταμίνη C, όπως το λεμόνι, το πορτοκάλι, οι φράουλες, τα ακτινίδια, οι ντομάτες κ.λπ. Για παράδειγμα ο συνδυασμός σπανάκι, φακές ή μοσχαρίσια μπριζόλα με μπόλικο λεμόνι είναι ιδανικός για καλή απορρόφηση σιδήρου.
Για ακόμα καλύτερη απορρόφηση φροντίστε να παίρνετε και ένα συμπλήρωμα με βιταμίνη C παρατεταμένης αποδέσμευσης, όπως το Fertilovit For2 που είναι ειδικά σχεδιασμένο για να καλύπτει τις ανάγκες της εγκύου σε θρεπτικά συστατικά. Η προηγμένη σύστασή του την προστατεύει επίσης από ανεπιθύμητες ενέργειες της εγκυμοσύνης όπως η κόπωση και η ναυτία.
Να καταναλώνετε τροφές που αποτελούν καλές φυσικές πηγές βιταμίνης Α και βήτα-καροτενίου.
Η βιταμίνη Α είναι ανεκτίμητη για γερή όραση, καλή οστική ανάπτυξη και γερό ανοσοποιητικό, ενώ το βήτα-καροτένιο είναι η χρωστική που δίνει χαρακτηριστικό κοκκινοπορτοκαλί χρώμα σε φρούτα και λαχανικά. Το βήτα-καροτένιο μετατρέπεται επίσης στον οργανισμό σε βιταμίνη Α.
Και οι δύο αυτές βιταμίνες μπορεί να αυξήσουν την απορρόφηση σιδήρου από τρόφιμα, όπως το ρύζι, το καλαμπόκι και το σιτάρι, σύμφωνα με αρκετές μελέτες. Η αύξηση στην απορρόφηση μπορεί να φθάνει ακόμα και στον διπλασιασμό ή τον τριπλασιασμό.
Καλές πηγές βήτα-καροτενίου και βιταμίνης Α είναι τα καρότα, οι γλυκοπατάτες, το σπανάκι, το κολοκύθι, οι κόκκινες πιπεριές, τα βερίκοκα, τα πορτοκάλια, τα ροδάκινα και το πεπόνι.
Να τρώτε τα φυτικά τρόφιμα μαζί με ζωικά.
Για να αυξήσετε την απορρόφηση σιδήρου από το σπανάκι, τις φακές και τα άλλα φυτικής προελεύσεως τρόφιμα, ίσως πρέπει να τα τρώτε μαζί με λίγο κόκκινο κρέας, ψάρια ή πουλερικά.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός αυτός αυξάνει κατά 2-3 φορές την απορρόφηση σιδήρου από τα φυτικής προελεύσεως τρόφιμα.